De Romantiek is een van de meest tot de verbeelding sprekende periodes uit de cultuurgeschiedenis. In de lezingencyclus ‘Meesterwerken uit de Romantiek’ zullen bepalende facetten van ‘De Romantiek’ en ‘Het Romantische’ naar voren komen. Klein- en grootschalige meesterwerken uit de vroeg-, de hoog- en de laat-romantiek uit de belangrijke muzikale cultuurcentra van Europa worden ingeleid en in de context van de Romantische cultuur geplaatst.
Door het volgen van de cyclus krijgt u een goed overzicht van deze belangrijke stijlperiode uit de Europese cultuurgeschiedenis die van grote invloed was en nog steeds is op onze huidige tijd.
De lezingen zijn zo gekozen dat ze samen een coherent verhaal vertellen.
Dinsdag 26 oktober:
LEZING 1: Mendelssohn SCHOTSE SYMFONIE (Berlijn 1842)
Voor de Romantici was de natuur een belangrijke inspiratiebron, getuige vele gedichten, schilderijen en symfonische werken. Mendelssohn nam geen genoegen met half werk en toog naar de Schotse Hooglanden. Dit leidde tot een schitterende symfonie waarin natuurpracht, muzikale couleur locale en vroeg-Romantisch componeren samenkomen tot een ode aan één van ’s werelds mooiste gebieden.
Dinsdag 2 november:
LEZING 2. Schumann-Liszt: ‘FORTE E PIANO’ (Dresden – Weimar 1849)
De piano zou hét instrument worden in de romantiek. Van intiem tot grootschalig, de mogelijkheden van de piano waren ongekend. Schumann (‘Waldszenen’) en Liszt (‘Totentanz’) schotelen in deze lezing de uitersten voor van het pianistieke universum, een kaleidoscoop van poëzie, natuurliefde, acrobatiek en dramatiek.
Dinsdag 9 november:
LEZING 3. Brahms: ‘EIN DEUTSCHES REQUIEM’ (Baden-Baden – Wenen 1865-68)
Voor vele romantici waren kerk en geloof bepaald geen vanzelfsprekendheid meer. De kunstenaar was immers vooral subject geworden. Toch loopt er door de 19e eeuw ook een religieuze draad met aanknopingspunten bij Mendelssohn (herontdekking Matthäus-Passion!) en Brahms’ liefde voor barokmeesters als Bach en Händel. In zijn eigenzinnige ‘Requiem’ koos Brahms voor mildheid en troost.
Dinsdag 16 november:
LEZING 4. Dvorak: SYMFONIE Nr. 8 (Praag 1889)
Lange tijd werd de Romantiek bepaald door de Duitse cultuur die in haar dominantie weinig ruimte liet voor andere ethnische uitingen. In Tsjechië zou het compositorische meesterschap van Antonín Dvorák ervoor zorgen dat het muzikale palet in Europa veelkleuriger werd. Door zich ook te baseren op de eigen volksmuzikale traditie, kon hij tot vele prachtwerken komen, zoals zijn 8e symfonie, die de erkenning verdient van de bejubelde 9e.
Dinsdag 23 november:
LEZING 5. Moessorgski: ‘SCHILDERIJENTENTOONSTELLING' – orig. versie (Petersburg 1874)
Het in de 19e eeuw muzikaal ontwakende Rusland kende al snel een strijd tussen aanhangers van de Duitse Romantiek en verdedigers van de eigen traditie. Anders dan enkele collega’s zou Modest Moessorgski onverbloemd kiezen voor een ‘Russische stijl’; wars van conventies koos hij voor een ruigere en minder gestileerde weg, geniaal weergegeven in zijn bovengenoemde pianocyclus. In de lezing zal dan ook Moessorgski’s originele (piano)partituur centraal staan.
Dinsdag 30 november:
LEZING 6. Mahler: SYMFONIE Nr. 4 (Wenen 1899-1901)
In Gustav Mahlers muziek komt de Romantiek tot een groots slot rond de eeuwwende. O.a. in zijn 4e symfonie komen diverse romantische elementen samen: de natuur, het verlangen naar het bovenzinnelijke, oorstrelende lyriek en uiteindelijk ook nog het lied. Mahlers 4e is hét werk om nader kennis te maken met de rijke wereld die de componist oproept.
